دقیانوس

این قلب تپنده تاریخ که در کنار هلیل رود و در پشته «بهجرد» تا «هوکرد» دامن گشوده، پیشینه‌ای به بلندای تاریخ و غنائی به گستره تمدن بشری دارد. سکه‌های بسیاری که از این کهن سرزمین بیرون آورده شده و سرامیک‌ها و آثار دستی زیادی که در آن پراکنده است نشان می‌دهد که نه تنها روزگاری این سرزمین پایگاه حکومتی معتبر، با فضای چهارضلعی و هر ضلع ۳۰۰ متر طول بوده، بلکه یکی از خاستگاه‌های با ارزش سفال سازی، سنگ کاری و مراکز اقتصادی معتبر به شمار می رفته است. مسجد عمرولیث صفار با پیشینه ۱۲۰۰ سال که چندی پیش در این محل کشف شد، نشان از آثار زندگی پس از اسلام دارد. شاید خروش هلیل رود که به دیو رود نیز معروف بوده است یا وجود زلزله ای به ویرانی این سرزمین افتخار آمیز انجامیده باشد.